Монголчууд бид эрт үеэсээ биеийн тамир, спортын олон төрлөөр хичээллэж ирсэн баялаг уламжлалтай ард түмэн юм. Тухайлбал, шагайн харваа, мөс түлхэх (одоогийн боулингийн үндэс байж болох талтай.), морин поло, морьдын уралдаан, сур харваа, бөх гэх мэтээр дурьдаж болно. Анх хүн төрөлхтөний үзэл санаа, эв нэгдлийн бэлэг тэмдэг болсон олимпийн их наадамд 1964 онд оролцсоноос хойш өдгөө арван нэгэн наадмын нүүрийг үзэн, авч болох бүхий л өнгийн медалийг авчээ. Гол төлөв бөхийн төрлөөр амжилт гаргаж байсан нь үндэсний онцлог бизээ.
Мөн үүний зэрэгцээ 1972 онд анх Монгол хүн дэлхийн аварга болохдоо /байт сурын харваач Дэмбэрэл/ байт сурын төрөлд төрийн дууллаа эгшиглүүлж байсан бол энэ жил уг төрлөөр пара-олимпийн аварга / Д.Баатаржав/ хэмээх эрхэм алдрын оргилд хүрсэн нь нэгийг үгүүлж байгаа бусуу.
Манай улсад 1990 оны цагаан морин жилийн өөрчлөлт шинэчлэлтийн үр шимээр гадаад харилцаа асар өргөжин тэлж, түүний хэрээр улс төр, эдийн засаг, шинжлэх ухаан, урлаг, спортын салбаруудад олон шинэ уур амьсгал, чиг хандлага, өөрчлөлтүүд бий болсон гэдэгтэй хэн ч маргахгүй нь лавтай. Энэ л шинэ өнгө аясыг даган спортын салбар, холбоодын тоо олшрон, шигшээ багаа бүрдүүлэн, олон улсын тэмцээн уралдаанд оролцох болсны нэг нь “Монголын биллярдын холбоо юм.
Нэгдсэн холбоо нь хожим байгуулагдсан болоод нийтийн дунд биллярд Монголд саяхан нэвтэрсэн мэтээр ойлгох хандлага хүмүүст, ялангуяа залуучуудын дунд зонхилж байдаг. Энэ нь өрөөсгөл ойлголт байж гэдгийг архивын сан хөмрөгт хадгалагдаж байгаа баримтаас үзэхэд тодорхой байна.
Үндэсний Төв Архивын Сайд нарын Зөвлөлийн хөмрөгийн 1924 оны баримтаас шүүрдэн үзэхэд биллярдтай холбоотой нэгэн өргөх бичиг байсныг дор бүрэн эхээр нь сийрүүллээ. Үүнд:
“Нийслэл Хүрээнээ худалдаалан суугаа олон гадаад улсын харъяат хүмүүс ба буриад нар бичгээр Монгол улсын Ардын Засгийн газрын Ерөнхий сайд танаа өргөв. Өргөн толилуулах учир.
Эдүгээ Нийслэл Хүрээний газар бүхий зочид буух газар бэлтгэсэн биллярд хэмээх бөмбөгөн наадмыг цагдан сэргийлэх газраас мөрийтэй наадам хэмээн энэ өнгөрсөн аргын /Бичиг өргөн мэдүүлсэн огнооноос үзэхүйд 1923 оны 12 дугаар сар бололтой/ арван хоёр сард зогсоосон байнам.
Энэхүү бөмбөг харвах наадам бусад хонжих, хохируулах наадам лугаа огт адил бус харин хүн төрөлхтөний бие махбодийн тамир хүчнийг сайжруулах зэргийн тустай наадам хэмээн олон улсад үл цаазлагдсан наадам болох учрыг сонсгохоос гадна хэрвээ энэхүү наадмыг хувиар цаазлан зогсоох аваас өчүүхэн бид бүгд алба, амины аж явдал гүйцэтгэсэний дараа завсар уйтгар сэргээх газаргүй болох учрыг гаргаж Ардын Засгийн газрын Ерөнхий сайд танаа өргөн мэдүүлээд, байдал учрыг байцаан толилж, хэл мэдүүлсэн зүйлийг ёсоор болгон өршөөхийг гуйж үүний тул өргөв.
Нэгэн мянга есөн зуун хорин дөрөвдүгээр оны январь сарын таван”- гэсэн байна
Үүнээс үндэслэхэд биллярд хэмээх спорт нь Монголчуудын хувьд шинээр орж ирсэн спортын нэг төрөл бус харин ч манай ард түмний эл спортын талаархи төсөөлөл багаар бодоход 80-аад жилийн өмнөөс эхтэй гэж үзэж болохоор байна. Мөн уг бичгийн төгсгөл дэх огноо бичсэн байдал нь жижиг боловч хэл шинжлэлийн сонин баримт юм.
No comments:
Post a Comment