Улаанхус сумын 10 жилийн дунд сургууль нь анх 1928 онд Казак хошууны бага сургууль нэртэйгээр анх байгуулагдсан бөгөөд М.Зайсанов нь анхны сурагчийн нэг байжээ.
Монголын Ардын Армийн ахмад дайчин, алдарт нисгэгч хошууч генерал М.Зайсанов нь 1910 онд тус аймгийн Улаанхус сумын нутагт ядуу малчин ардын гэр бүлд төржээ. 1929-1930 онд тус аймгийн Даян, Сиргалын хилийн цэргийн заставт улс төрийн орлогчоор ажиллаж байгаад 1930 онд ЗХУ-ын Кутв-т суралцаж байхдаа ЗХУ-д суугаа БНМАУ-ын Элчин Сайдын Яам морин цэргийн сургуульд шилжүүлэн суралцуулснаар уг сургуулийг 1933 онд төгссөн байна.
Улмаар Зөвлөлтийн нисэх хүчний сургуульд суралцаж 1935 онд төгссөж, 1939 оноос 1950 оны хооронд нисэх хүчний командлагчаар ажиллан, 1950-1952 онд нисэх хүчний академид суралцан төгсөж, нисэх хүчний командлагчаар дахин томилогдон ажиллаж байжээ. Монголын Ардын Армид он удаан жил ажиллахдаа салаа, ротын захирагч, нисэх эскадрилийн дарга, дивиз болон нисэх хүчний командлагч ажиллаж, эх орны тусгаар тогтнол эрх чөлөөг хамгаалах хэрэгт гар бие оролцож, 1939, 1945 оны байлдаанд онцгой үүрэг гүйцэтгэсэн хүн юм,
Ардын Армийн ахмад дайчин, алдарт нисгэгч хошууч генерал М.Зайсановын Монголын Ардын Арми, нисэх хүчний өмнө байгуулсан гавьяаг өндрөөр үнэлж Байлдааны гавьяаны улаан тугийн одонгоор 3 удаа, Байлдааны гавьяаны одон, Алтан гадас одонгоор 2 удаа, бусад ойн медалиудаар шагнаж, 1945 оны байлдаанд дайсантай баатарлагаар тэмцэж онцгой гавьяа байгуулсны төлөө ЗСБНХУ-ын Дээд Зөвлөлийн зарлигаар ЗХУ-ын Байлдааны гавьяаны улаан тугийн одонгоор шагнагджээ.
Түүний баатарлаг үйлсийг мөнхжүүлэх зорилгоор Монголын Ардын Армийн 60 жилийн түүхт ойг тохиолдуулан Баян-Өлгий аймгийн Улаанхус сумын “Алтан гадас” одонт 10 жилийн дунд сургуулийг М.Зайсановын нэрэмжит болгожээ.
Улмаар Зөвлөлтийн нисэх хүчний сургуульд суралцаж 1935 онд төгссөж, 1939 оноос 1950 оны хооронд нисэх хүчний командлагчаар ажиллан, 1950-1952 онд нисэх хүчний академид суралцан төгсөж, нисэх хүчний командлагчаар дахин томилогдон ажиллаж байжээ. Монголын Ардын Армид он удаан жил ажиллахдаа салаа, ротын захирагч, нисэх эскадрилийн дарга, дивиз болон нисэх хүчний командлагч ажиллаж, эх орны тусгаар тогтнол эрх чөлөөг хамгаалах хэрэгт гар бие оролцож, 1939, 1945 оны байлдаанд онцгой үүрэг гүйцэтгэсэн хүн юм,
Ардын Армийн ахмад дайчин, алдарт нисгэгч хошууч генерал М.Зайсановын Монголын Ардын Арми, нисэх хүчний өмнө байгуулсан гавьяаг өндрөөр үнэлж Байлдааны гавьяаны улаан тугийн одонгоор 3 удаа, Байлдааны гавьяаны одон, Алтан гадас одонгоор 2 удаа, бусад ойн медалиудаар шагнаж, 1945 оны байлдаанд дайсантай баатарлагаар тэмцэж онцгой гавьяа байгуулсны төлөө ЗСБНХУ-ын Дээд Зөвлөлийн зарлигаар ЗХУ-ын Байлдааны гавьяаны улаан тугийн одонгоор шагнагджээ.
Түүний баатарлаг үйлсийг мөнхжүүлэх зорилгоор Монголын Ардын Армийн 60 жилийн түүхт ойг тохиолдуулан Баян-Өлгий аймгийн Улаанхус сумын “Алтан гадас” одонт 10 жилийн дунд сургуулийг М.Зайсановын нэрэмжит болгожээ.
Мэдээ бичсэн:
ТБТ-ийн архивч Г.Ганзул
