Сы Ма Цянь бол эртний Хятадын Баруун Хань улсын үеийн түүхч, утга зохиолч. Түүний өргөсөн нэр нь Зи Чан. Лүн Мэнь буюу өнөөгийн Шаньси мужийн Хань Чэнгээс баруун өмнө зүгийн хүн юм. Тэрээр Хань улсын Чжин Ди хааны Чжүн-юаний 5-р он буюу МЭӨ 145 онд төрсөн бөгөөд нас нөгчсөн он жил нь тодогхайгүй. Сы Ма Цянь 10 наснаасаа эхлэн бичиг судар сурч, бараг Хан улсын Ү Ди хааны Юань Гуан, Юань Шүөгийн онуудад тухайн үеийн зохиолч Дүн Чжү Шүгээр "Гүн Ян Чүн Чиү" номыг, бас зохиолч Күн Ань Гүөгээр "Эртний эрхэн сайд" номыг заалгажээ. 20 наснаасаа эхлэн нийслэл Чань-Ань хотоосоо өмнө зүгт аялж, Хөх мөрөн, Хуай Хэ голын сав газар болоод Чжүн-Юань нутгаар хэсүүчлэн явж, очсон газрынхаа ардын ёс заншлыг анхаарч, үлгэр домог цуглуулж явсан байна. Тэрээр асар удалгүй Лан Чжүн түшмэл өргөмжлөгдсөн бөгөөд Хан улсын Ү Ди хааны хамгаалагч болж, баруун зүгт олонтоо зорчдог байсан ба Сычуаний элчээр томилогдож байжээ. Юань Фэнгийн 3-р он буюу МЭӨ 108 оноо Сы Ма Цянь эцэг Си Ма Таний албан тушаалыг залгамжлан Тай Ши Лин түшмэл болж, одон орон зурхайн бичиг болон хааны цэдгийг хариуцан хамгаалах болсноор түүхч дүшмэдийн хадгалсан олон ном судрыг унших боломж олджээ. Тай Чүгийн тэрүүн он буюу МЭӨ 104 онд Тан Дү, Лүө Ся Хүн нартай хамтран "Тай Чүгийн хуанли"-г зохиож, Их Цинь улсаас уламжлагдан ирсэн "Чжуань Шиогийн хуанли"-г орлуулсан бөгөөд эл шинэ цаг тооллын бичиг нь тухайн үеийн нийгмийн шаардлагад зохицсон байжээ. Үүний дараа Сы Ма Цянь "Түүхэн тэмдэглэл"-ийг туурвих ажлаа эхлүүлжээ. Дараа нь Хүннүд бууж өгсөн Ли Линийг өмөөрсий шалтгаанаар яланд орж шоронд хоригдсон байна. Ингээд ч зогсохгүй түүнийг хөнглөж, эрийн тооноос хасан доромжилсон байна.
Шоронгоос суллагдсаны дараа Сы Ма Цянь Чжүн Шү Лин түшмэл болсон бөгөөд бичиг сударт улам шамдсаар эцэстээ "Түүхэн тэмдэглэл"-ээ бичиж дуусгажээ. "Тай Ши Гүнгийн судар" хэмэн нэрлэгдсээр ирсэн "Түүхэн тэмдэглэл" бол Хятадын анхдагч намтарчилсан түүхэн тэмдэглэл бөгөөд тэр нь түүх, мөн утга зохиолын охь юм.
Сы Ма Цяний "Рэнь-Ань дур хариулсан бичиг" нь түүний шоронд амссан зовлонтой үеийг өгүүлсэн байдаг.
Шоронгоос суллагдсаны дараа Сы Ма Цянь Чжүн Шү Лин түшмэл болсон бөгөөд бичиг сударт улам шамдсаар эцэстээ "Түүхэн тэмдэглэл"-ээ бичиж дуусгажээ. "Тай Ши Гүнгийн судар" хэмэн нэрлэгдсээр ирсэн "Түүхэн тэмдэглэл" бол Хятадын анхдагч намтарчилсан түүхэн тэмдэглэл бөгөөд тэр нь түүх, мөн утга зохиолын охь юм.
Сы Ма Цяний "Рэнь-Ань дур хариулсан бичиг" нь түүний шоронд амссан зовлонтой үеийг өгүүлсэн байдаг.
No comments:
Post a Comment